Ποιος νοιάζεται για τα ολοθούρια;
Το πρωτοπόρο πείραμα για τον καθαρισμό της θάλασσας ξεκινά από τη Λέσβο
Γράφει η ΑΝΘΗ ΠΑΖΙΑΝΟΥ Δημοσίευση 13/4/2019
Δεν είναι όμορφα, άλλοι τα λένε αηδιαστικά, το όνομα αυτών, ολοθούρια! Το ακούμε και ως αγγουράκι της θάλασσας, και αν και μέχρι πριν από λίγα χρόνια για τη Μεσόγειο ήταν απλώς δόλωμα των ψαράδων, στην Κίνα θεωρείται μεζές πολυτελείας. Επίσης τα ολοθούρια τα βρίσκουμε αποξηραμένα σε ξύλινες συσκευασίες πολυτελείας σε κινεζικά ντελικατέσεν!
Η συνθήκη αυτή, η ανακάλυψη ότι στην Κίνα πληρώνουν χρυσάφι αυτούς τους θαλάσσιους οργανισμούς που τρέφονται με οργανική ύλη, ήταν ο λόγος που οδήγησε στην υπεραλίευσή τους, ακόμα και στην περιοχή μας. Τα στοιχεία που μας παρέθεσε το Τμήμα Αλιείας είναι ενδεικτικά, επιβεβαιώνοντας την υπόθεση ότι η υπεραλίευση διευκόλυνε διάφορα κυκλώματα μεταφοράς των ολοθουρίων στην Κίνα μέσω Βουλγαρίας. Μάλιστα, ενώ μέχρι πρότινος εκδίδονταν μία με δύο άδειες για τα σκάφη στη Λέσβο, από το 2016 εκδίδονταν 60.
Εκτός όμως από το να είναι νόστιμοι μεζέδες για τους Κινέζους, τα αηδιαστικά αυτά πλασματάκια τρέφονται με οργανική ύλη και καθαρίζουν τον βυθό της θάλασσας.
Για να καταλάβουμε τη χρησιμότητά τους, ο προϊστάμενος του Τμήματος Αλιείας της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας, Μιχάλης Πασπάτης είχε μια ιδέα ευρισκόμενος σε Συνέδριο στη Χίο για τις υδατοκαλλιέργειες: Να αξιοποιηθεί το μεσογειακό και διακρατικό Πρόγραμμα PHAROS4MPAs που χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα INTERREG MED 2014-2020, στο οποίο συμμετέχει ως εταίρος το Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Βορείου Αιγαίου. Το επιστημονικό και διοικητικό προσωπικό έχει ήδη τις λύσεις, και τις μοιράστηκε στην «Π» σε μια πολύ εποικοδομητική συζήτηση, ενώ το πείραμα με τα ολοθούρια που θα περιγράψουμε παρακάτω κοστίζει μόνο 10.000 ευρώ.
Πανελλαδικά και πανευρωπαϊκά
Πρόκειται λοιπόν για ένα καινοτόμο και πρωτόγνωρο σε πανελλαδικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο πείραμα στις ιχθυοκαλλιέργειες της Λέσβου με αρωγό τα ολοθούρια, το οποίο, όπως εξηγεί στην «Π» ο Στρατής Βουγιούκας, προϊστάμενος του Τμήματος Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων της Περιφέρειας βορείου Αιγαίου, συντονίζει το WWF Γαλλίας με εταιρικό σχήμα που αποτελείται συνολικά από 8 εταίρους: πανεπιστήμια, ινστιτούτα, αναπτυξιακούς φορείς, περιβαλλοντικές οργανώσεις από 10 μεσογειακές χώρες, ενώ συμμετέχουν ως συνεργαζόμενοι 9 επιπλέον φορείς, μεταξύ των οποίων το WWF Ελλάδος και η Διάσκεψη Παρακτίων Περιφερειών της Ευρώπης (CPMR), της οποίας ενεργό μέλος είναι η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου.
Η πειραματική εφαρμογή ανατέθηκε από το Περιφερειακό Ταμείο στο Τμήμα Ωκεανογραφίας και Θαλασσίων Βιοεπιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Το Περιφερειακό Ταμείο έχει αναλάβει, μεταξύ άλλων, την υλοποίηση πειραματικής εφαρμογής για τη διερεύνηση της δυνατότητας μείωσης οργανικού φορτίου από το ίζημα κάτω από κλωβούς υδατοκαλλιεργειών, με τη χρήση ολοθουρίων, εξηγεί στην «Π» ο επίκουρος καθηγητής Ωκεανολογίας και Θαλάσσιων Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Γιάννης Μπατζάκας.
Στις ιχθυοκαλλιέργειες
Συγκεκριμένα, θα κατασκευαστούν τέσσερις τετράγωνοι κλωβοί από λαμαρίνα και λεπτό δίχτυ, οι οποίοι θα τοποθετηθούν κάτω από τους υπάρχοντες κλωβούς των ιχθυοκαλλιεργειών σε μονάδα της Λέσβου. Στους πειραματικούς κλωβούς θα τοποθετηθούν ολοθούρια από δύο διαφορετικά είδη (Holothuria tubulosa και Holothuria poli) και σε διαφορετική πυκνότητα και θα πραγματοποιηθούν δειγματοληψίες και μετρήσεις, οι οποίες θα αναλυθούν στα εργαστήρια του Πανεπιστημίου Αιγαίου με σκοπό να διαπιστωθεί αν η χρήση των ολοθουρίων μπορεί να συμβάλλει θετικά στη βελτίωση των συνθηκών του πυθμένα μιας υδατοκαλλιέργειας.
Από ό,τι είναι έως σήμερα γνωστό, ανάλογη πειραματική εφαρμογή, σε τέτοια κλίμακα, με τόσα είδη ολοθουρίων και για μεγάλο χρονικό διάστημα, υλοποιείται για πρώτη φορά τόσο σε πανελλαδικό επίπεδο όσο και πανευρωπαϊκό και ως εκ τούτου τα αποτελέσματά της αναμένεται να έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
«Αναμένουμε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα αποτελέσματα της πειραματικής εφαρμογής που ελπίζουμε εκτός από το επιστημονικό ενδιαφέρον, να αποδειχθεί ότι θα έχει και ενθαρρυντικά αποτελέσματα τόσο για το περιβάλλον των νησιών μας όσο και για τον κλάδο της ιχθυοκαλλιέργειας, που αποτελεί έναν από τους πλέον δυναμικούς κλάδους της Χίου και της Λέσβου αλλά και συνολικά της χώρας μας, με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα στις ιδιαίτερα απαιτητικές και ανταγωνιστικές αγορές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ, του Καναδά κ.α.», λέει στην «Π» η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, Χριστιάνα Καλογήρου.
