Στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου, σε μία δύσκολη κοινωνικοπολιτικά και οικονομικά περίοδο, ο κόσμος αναζητά διεξόδους από τη μιζέρια σε κοσμικές και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις. Μία από αυτές είναι τα καλλιστεία, τα οποία παίρνουν μορφή επιδημίας, με μις να ξεπηδούν από κάθε γωνιά, «ας ευχηθώμεν να αποκτήσωμεν συντόμως και Μις… Ποδονίφτη, μις… Ποδαράδες, μις… Μπάιρον, μις… Ψυχικού, μις Καλογρέζα κλπ».

Η φρενίτιδα που κυριεύει ολόκληρη την Ελλάδα δε θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη τη Λέσβο. Μέσα σε κύματα ψύχους, απαγωγών, αυτοκτονιών και τις εκλογές να πλησιάζουν οι τοπικές εφημερίδες καλύπτουν με εκτενή ρεπορτάζ, πρωτοσέλιδα και αποκλειστικές συνεντεύξεις τους διαγωνισμούς ομορφιάς που διεξάγονται από τη Νέα Υόρκη, το Παρίσι, τη Θεσσαλονίκη έως την Κοκκινιά. Μάλιστα προτρέπουν Συλλόγους Κυριών και Δεσποινίδων να εισηγηθούν στον Δήμαρχο τη διοργάνωση καλλιστείων, ώστε και η Λεσβιακή ομορφιά να έχει την εστεμμένη της «… δεν ήτο επί τέλους ορθόν ούτε δίκαιον ο Ποδονίφτης και οι Ποδαράδες να έχουν την Βασίλισσά των η δε χώρα της Σαπφούς να νομίζεται ως τόπος όπου μόνον τερατόμορφοι λαδάδες γεννώνται».

Την πρωτοβουλία τελικά αναλαμβάνει η νεοσύστατη Ένωση Συντακτών Λεσβιακών Εφημερίδων με την πραγματοποίηση αποκριάτικου χορού, ο οποίος διαφημίζεται στις τοπικές εφημερίδες ως το γεγονός της αποκριάτικης σεζόν, όπου θα αναδειχθεί η ωραιότερη της βραδιάς. Η απόφαση, αν και επιβεβλημένη, είναι τολμηρή, λόγω της ψευτοσεμνοτυφίας της μυτιληναϊκής κοινωνίας, η οποία θεωρεί έγκλημα και ντροπή να ποζάρει μια νέα κοπέλα σε διαγωνισμό καλλονής, αλλά αποδέχεται να στροβιλίζεται με γυμνό ή σχεδόν γυμνό το σώμα με αγνώστους  που πιθανόν να είναι και μουντάρηδες. Και έτσι προκύπτει το ερώτημα «Να κηρύξωμεν κ΄εμείς εδώ διαγωνισμόν καλλονής; Ας τον κηρύξωμεν, αλλά είμαι βέβαιος ότι δεν θα προσέλθη καμμία. Αν τον συνδυάσωμεν όμως με τον χορόν, θα προσέλθουν όλες… Δε θα θελήσουν όμως να κριθούν καθήμενες κάπου… αυτό είναι άσεμνον… θα κριθούν την ώρα ακριβώς που στροβιλίζονται στο Φοξ. Τούτο είναι σεμνόν!» .

Ο χορός πραγματοποιείται στο Πάνθεον με τεράστια επιτυχία. Εκατοντάδες άνθρωποι κάθε τάξης και ηλικίας αμφοτέρων των φύλων, καθώς και οι τοπικές αρχές τιμούν με την παρουσία τους την εκδήλωση, με την προσέλευση του κόσμου να ξεπερνά κάθε προσδοκία. Η αίθουσα έχει πρωτότυπο για την εποχή ζωγραφικό διάκοσμο δια χειρός Δ. Παγίδα. Εντύπωση προκαλεί το πλήθος των πανέμορφων γυναικών και οι μεγαλοπρεπείς τουαλέτες τους. Το κρασί Ματθαίου και οι σαμπάνιες ρέουν άφθονα, σε ένα άκρως εορταστικό σκηνικό. Το βραβείο της βραδιάς διεκδικούν 15 από τα ωραιότερα κορίτσια της Μυτιλήνης. Η επιτροπή αποτελείται από τους: Δ. Ευαγγελίδη, Σ. Παπανικόλα,  Γ. Θεοδωράκη, Δ. Παγίδα, Στρ. Παρασκευαΐδη, Ηλ. Μέλλο  και Αθαν. Σαράφη. Στην τελική τετράδα προκρίνονται οι δεσποινίδες Αμμανίτου (Άσπρο) , Κούμπα (Μαύρο), Τσολακίδου (Ροζ) και Βόμβα (Μπλε). Το κοινό φανατίζεται, υποστηρίζοντας εν εξάλλω το χρώμα της αρεσκείας του «Κραυγαί, χειρονομίες και κάθε τι που μας διακρίνει εις παρομοίας εκδηλώσεις. Η λέξις παντζουρλισμός, ίσως την προκειμένην περίπτωσιν να μη αποδίδη την πραγματικότητα. Σοβαροί κύριοι, των οποίων αι ρίνες διευθύνονται προς τα άνω, επί καθεκλών ανερχόμενοι, φωνάζουν, χειρονομούν ώσπερ οι δαιμονιζόμενοι… Άλλοι έπασχον και ιδρώς έβρεχε τας παρειάς των πολλοί εξελαρυγγίσθησαν τελείως οι δυστυχείς» . «Κάποιος κύριος από τον τρελλόν του ενθουσιασμόν βγάζει το σακάκι του και το ανεμίζει εν είδει σινιάλου. Από παντού αντηχούν χαιρετιστήριες κραυγές που εν είδει λαϊκού δημοψηφίσματος αφθορμήτου και ενθουσιώδους βγάζουν κι όλας την κρίσιν υπέρ της νεαράς δεσποινίδος Δανάης Αμμανίτου» . Η επιτροπή ωστόσο, έχοντας αντίθετη άποψη, εκλέγει Βασίλισσα της βραδιάς την Αγλαΐτσα Κούμπα, κάτι που προκαλεί την οργή μεγάλης μερίδας του κόσμου. «Πολλοί καταφέρονται με υπερβολικήν ζωηρότητα εναντίον της επιτροπής. Κάτω! Κάτω η επιτροπή… Τα τζάκια! Τα τζάκια! Ένας υπάλληλος της Ε. Τραπέζης αγορεύει από καθέκλας υπέρ του άσπρου… Τα όργανα της ορχήστρας εκτελούν καθήκοντα οργάνων της τάξεως» . Ο Ευαγγελίδης γιουχάρεται και κατηγορείται για μεροληψία ως συγγενής της νικήτριας. Η Αμμανίτου επιστρέφει τα δώρα που έλαβε και αποχωρεί θριαμβευτικά, συγκινημένη από τις εκδηλώσεις αγάπης των θαυμαστών της. Είναι εκείνη που επιβάλλεται τελικά στη συνείδηση του κόσμου ως Μις Λέσβος 1929.

Ο δημοσιογραφικός και παρασκηνιακός θόρυβος είναι τόσο μεγάλος που η Δεσποινίς Αμμανίτου γίνεται η ηρωίδα των ημερών. Όπου εμφανίζεται προκαλείται κοσμοσυρροή με τις φωτογραφίες της να φιγουράρουν στις βιτρίνες του Χουτζαίου και στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων. Για μεγάλο χρονικό διάστημα μέλη της επιτροπής δέχονται επικριτικά και κακόβουλα σχόλια και αναγκάζονται να δικαιολογούν την επιλογή τους με μακροσκελή άρθρα. Επιφανείς πνευματικοί άνθρωποι της Λέσβου, όπως ο Μυριβήλης, φτάνουν σε σημείο να καταφέρονται ο ένας εναντίον του άλλου για τα μάτια των ωραίων δεσποινίδων της Μυτιλήνης. Παρασυρμένοι όλοι από τον ενθουσιασμό τους,  ξεχνούν πως πρόκειται για έναν απλό αποκριάτικο χορό και όχι για εθνικό ζήτημα μείζονος σημασίας.

Το παραλήρημα για τις Μις παρασύρει πολλά χωριά του νησιού, όπως τον Μόλυβο, τη Βαρειά και τον Πολιχνίτο. Έντονο είναι το παρασκήνιο και για την ανάδειξη της μις Πολιχνίτος στον χορό του Συλλόγου «Πρόοδος». Προσκεκλημένες είναι οι αρχές του τόπου, βουλευτές, υποψήφιοι γερουσιαστές και δημοσιογράφοι. Αρθρογράφος του Ελεύθερου Λόγου χιουμοριστικά αναφέρει ότι ο Πρόεδρος του Πολιχνίτου Ελευθέριος Κωστομοίρης, διοργανώνει τα καλλιστεία με σκοπό να δημιουργήσει εντάσεις στην ήσυχη αυτή κωμόπολη «… να διαφωνίσουν και να αρπαχτούν την άλλη μέρα από τα μαλλιά» . Και όπως τελικά αποδεικνύεται, δεν έπεσε έξω. Ο χορός σημειώνει μεγάλη επιτυχία, λήγει ωστόσο με φασαρίες και παρατράγουδα, αφού και εδώ αμφισβητήθηκε έντονα η απόφαση της κριτικής επιτροπής, η οποία αποτελούνταν από τον Πρόεδρο της Κοινότητας, δικαστικούς, δικηγόρους και ιατρούς. Τελικές υποψήφιες ήταν η Πολιχνιάτισσα Μ. Δαγκλή και η Βασιλικιώτισσα Κλ. Ταλιάνη. Νικήτρια ανακηρύχτηκε η Μ. Δαγκλή, ενώ ο κόσμος εν μέσω αποδοκιμασιών υποστήριζε την υποψήφια από τα Βασιλικά.  Οι Βασιλικιώτες απειλούν με επιδρομή εναντίον των Πολιχνιατών αφού θεωρούν ότι αδικήθηκε η υποψήφιά τους, κάτι με το οποίο συμφωνεί και ο ανταποκριτής του Ελεύθερου Λόγου  «… η εκλεγείσα Μις Πολιχνίτος ήτο ωραία. Ενώ η άλλη την οποία ήθελεν ο λαός και ο ανταποκριτής ήτο πάρα πολύ ωραία, ένας αντιπροσωπευτικός τύπος Ελληνικής ομορφιάς κ.τ.λ» .

Και όπως αναφέρει και ο Ελεύθερος Λόγος «Διάβολε, τα προσόντα μιας νέας πρέπει να πάψουν να είναι αποκλειστικώς τα μόδια. Η ομορφιά πρέπει να πάρει τη θέση της στη ζωή… Μία γυναίκα δεν πρέπει ποτέ να καταθέτει το πολυτιμώτερο όπλο της, την ομορφιά» .

*Το παρόν άρθρο δημοσιεύτηκε στο free press περιοδικό ΠΛΑΤΕΙΑ που κυκλοφορεί