Η εξέλιξη των τιμών του ελαιολάδου
Μήπως πλησιάζει η ώρα να ανακάμψουν οι τιμές του ελαιολάδου;
Γράφει ο ΝΙΚΟΣ ΜΑΝΑΒΗΣ Δημοσίευση 15/3/2019
Την προηγούμενη εβδομάδα η Ισπανική ιστοσελίδα που παρακολουθεί τις εξελίξεις στον ελαιοκομικό τομέα (Olimerca) έγραφε ότι οι τιμές του ελαιολάδου έχουν κατρακυλήσει σε τόσο χαμηλά επίπεδα που είναι ασύμφορες για τους παραγωγούς. Η ιστοσελίδα αναφέρονταν σε τιμές ελαιολάδου ακόμη και κάτω από τα 2.00 ευρώ για τα έξτρα παρθένα ελαιόλαδα. Στους μεγάλους ισπανικούς ελαιώνες της Ανδαλουσίας με τα σύγχρονα μέσα συγκομιδής του ελαιοκάρπου η τιμή των 2.00 ευρώ, ανάλογα με τις εξέλιξη κάθε ελαιοκομικής περιόδου, καλύπτει τα κόστη παραγωγής και ίσως να δίνει ένα οριακό περιθώριο κέρδους.
Όμως πολύ πιο σημαντικό στοιχείο για την εξέλιξη των τιμών του ελαιολάδου είναι η διαπίστωση της ιστοσελίδας πως εκτός από τους ελαιοπαραγωγούς και οι μεγάλοι όμιλοι τυποποίησης και εμπορίας ελαιολάδου βλέπουν τα κέρδη τους να συρρικνώνονται ως συνέπεια της μείωσης των τιμών παραγωγού του προϊόντος.
Φθάσαμε άραγε στον πάτο; Θα σταματήσει εδώ η κάμψη των τιμών του ελαιολάδου και θα αρχίσει η ανάκαμψη; Αν ξεκινήσει τώρα η ανάκαμψη των τιμών μέχρι πια επίπεδα μπορεί να φθάσει; Είναι ορισμένα από τα ερωτήματα που θέτουν οι ελαιοπαραγωγοί εκφράζοντας την αγωνία τους για το μέλλον των εκμεταλλεύσεων τους.
Οι διαπιστώσεις που προαναφέραμε δείχνουν ότι το κλίμα στην αγορά του ελαιολάδου αρχίζει να αλλάζει. Διότι οι μεγάλοι όμιλου που ελέγχουν τις τύχες του κλάδου δεν μπορούν να αποδεχθούν μείωση των κερδών τους. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το κλίμα θα αντιστραφεί από μέρα σε μέρα. Κι αυτό γιατί οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ που πουλάνε τον κύριο όγκο του ελαιολάδου που παράγεται στην λεκάνη της Μεσογείου δεν είναι βέβαιο ότι θα δεχθούν να αναπροσαρμόσουν προς τα άνω τις τιμές λιανικής. Είναι πολύ πιθανό οι αλυσίδες των σούπερ μάρκετ να επιδιώξουν την διατήρηση των τιμών του ελαιολάδου στα σημερινά επίπεδα προκειμένου να διατηρήσουν τα επίπεδα των πωλήσεων τους. Άλλωστε όλα τα στοιχεία δείχνουν ότι η άνοδος των τιμών καταναλωτή του ελαιολάδου οδηγεί σε μείωση των πωλήσεων.
Επιπρόσθετα δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η εξέλιξη της κατανάλωσης ελαιολάδου δεν είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντική στην Ευρώπη. Στην Ισπανία έχουν συγκεντρωθεί μεγάλες ποσότητες αδιάθετου ελαιολάδου και υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες στην εξεύρεση αποθηκών για την φύλαξη του. Τέλος σε παγκόσμιο επίπεδο συνεχίζεται η φύτευση νέων ελαιώνων που θα οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγής ελαιολάδου τα επόμενα χρόνια. Η μεγάλη κάμψη των τιμών παραγωγού σε Ελλάδα και Ισπανία αναμένεται να έχει αρνητικές επιπτώσεις στον όγκο της παραγωγής ελαιολάδου σε μεσοπρόθεσμη βάση και εφόσον διατηρηθούν οι τρέχουσες τιμές.
Συνεκτιμώντας όλα τα παραπάνω στοιχεία πιστεύουμε ότι ήδη ξεκίνησαν να δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για ανάκαμψη των τιμών παραγωγού. Ωστόσο δεν θα πρέπει να περιμένουμε ουσιαστικές μεταβολές πριν από τα τέλη του Μάη όταν δηλαδή θα υπάρχει μια πρώτη εκτίμηση για την εξέλιξη της παραγωγής κατά την νέα ελαιοκομική περίοδο. Όταν και όποτε έρθει η ανάκαμψη των τιμών παραγωγού δεν θα πρέπει να αναμένεται εντυπωσιακή. Οι ιδιαίτερες συνθήκες που υπάρχουν στην ελληνική αγορά εμπορίας των αγροτικών προϊόντων δεν ευνοεί την αύξηση των τιμών παραγωγού. Η πολυδιάσπαση της προσφοράς παράλληλα με την πολύ συγκεντρωμένη ζήτηση και την ανυπαρξία χρηματοδοτήσεων προς τον πρωτογενή τομέα ουσιαστικά αναγκάζουν τους ελαιοπαραγωγούς να πουλάνε πολύ φθηνά. Από την άλλη πλευρά όσο θα παγιώνονται οι σημερινές εξαιρετικά χαμηλές τιμές παραγωγού του ελαιολάδου στον Ελλαδικό χώρο τόσο θα εντείνονται οι προσπάθειες για την δημιουργία παράλληλων δικτύων πώλησης του προϊόντων προκειμένου οι παραγωγοί να αποκτήσουν ικανοποιητικό εισόδημα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα αυξηθούν οι ποσότητες που θα διακινηθούν με τενεκέδες και θα δημιουργηθούν νέα δίκτυα τυποποίησης και εμπορίας του προϊόντος. Αρχικά με αργά και δειλά βήματα πιο δυναμικά τα επόμενα χρόνια.
Οι τιμές
Στις 7 Μαρτίου η τιμή παραγωγού για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο ήταν 2,3 ευρώ ανά κιλό στην Χαέν της Ισπανίας, 2,4 ευρώ στην Κόρδοβα, 2,7 ευρώ (3,1 ευρώ το βιολογικό) στην Σεβίγια, 2,7 ευρώ στην Καταλωνία. Οι μέσες τιμές παραγωγού για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, στο τέλος του Φεβρουαρίου, στην Ιταλία διαμορφώθηκαν στα 5,65 ευρώ το κιλό, στην Ελλάδα στα 3,01 ευρώ το κιλό και στην Τυνησία στα 2,68 ευρώ το κιλό. Οι μέσες τιμές παραγωγού για το παρθένο ελαιόλαδο διαμορφώθηκαν, στο τέλος του Φεβρουαρίου, στα 3,66 ευρώ το κιλό στην Ιταλία και στα 2,11 ευρώ στην Ελλάδα. Οι μέσες τιμές παραγωγού για τα βιομηχανικά λάδια διαμορώθηκαν στο τέλος του Φεβρουαρίου,, στα 1,84 ευρώ στην Ιταλία στα 1,72 ευρώ στην Ελλάδα και στα 1,93 ευρώ στην Τυνησία.
Στην Λέσβο τιμή παραγωγού για τα παρθένα ελαιόλαδα (άσσος) ήταν 2,10 ευρώ το κιλό στο τέλος του προηγούμενου μήνα και 2,00 ευρώ τα ελαιόλαδα προηγούμενης εσοδείας. Στις 12 Μαρτίου για τις ελάχιστες ποσότητες έξτρα παρθένου ελαιολάδου που υπάρχουν στην Λέσβο η τιμή παραγωγού είχε διαμορφωθεί στα 2,70 ευρώ το κιλό.